Ομιλία του κ. Δημητρίου Ανυφαντάκη κατά τα εγκαίνια του προγράμματος για τους Ρομά στην Ιερά Μητρόπολη Ιλίου:

Κυρίες και κύριοι,

Πριν από 9 περίπου μήνες ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Ιλίου, Αχαρνών και Πετρουπόλεως κ. ΑΘΗΝΑΓΟΡΑΣ, ο πνευματικός πατέρας της περιοχής μας, μου έκανε την τιμή να μοιραστεί μαζί μου μια σκέψη του. Μου μίλησε για μια ομάδα ανθρώπων που ζουν και εργάζονται μέσα στα όρια της Μητρόπολής μας και που οι ανάγκες τους είναι ξεχωριστές. Μου μίλησε για τους Έλληνες τσιγγάνους και ειδικότερα για τα παιδιά τους, εκφράζοντάς μου παράλληλα την επιθυμία του η τοπική μας Εκκλησία να ξεκινήσει μια σειρά πρωτοβουλιών για την υποστήριξή τους. Μια σειρά εξειδικευμένων δράσεων που δεν θα εξαντλούνταν στη φιλανθρωπία και στην υλική ενίσχυση αυτών των ανθρώπων, αλλά θα εισχωρούσαν βαθύτερα και αποτελεσματικότερα σε τομείς όπως η ένταξη, η προσβασιμότητα στο εκπαιδευτικό σύστημα, η συμβουλευτική, ο οικογενειακός προγραμματισμός, η μείωση της σχολικής διαρροής των μαθητών, η ψυχολογική υποστήριξη, η καταπολέμηση της βίας και κάθε άλλη παρέμβαση που θα στοχεύει δυναμικά στην αντιμετώπιση των κοινωνικά παθογενών καταστάσεων, που σήμερα εμποδίζουν την αρμονική συμβίωση των κατοίκων σε περιοχές όπως ο Δήμος Φυλής.

Για μένα ως εκπαιδευτικό, τα λόγια αυτά αποτέλεσαν έμπνευση, καθώς καθετί που καταργεί τους διαχωρισμούς και ενώνει ανθρώπους και πολιτισμούς κάτω από την σκέπη της παιδείας και της Εκκλησίας είναι ζητούμενο και αυτοσκοπός. Έτσι, λοιπόν, ξεκίνησα το σχεδιασμό ενός πλαισίου παρέμβασης για παιδιά δημοτικού, ακριβώς στα μέτρα των αναγκών των μαθητών με ρομική καταγωγή, λαμβάνοντας υπόψη όλα αυτά τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που συνθέτουν το προφίλ του μέσου τσιγγάνου μαθητή και της οικογένειάς του. Ένα πλάνο πολύπλευρης και ολοκληρωμένης παρέμβασης που θα  αξιοποιεί τις δυνατότητες και τα ιδιαίτερα πολιτισμικά χαρακτηριστικά των μαθητών αυτών, βοηθώντας τους παράλληλα να τα μετατρέψουν σε πλεονέκτημα και διαβατήριο για τη σχολική και κοινωνική ζωή. Ένα πρόγραμμα υποστήριξης και ανάπτυξης δεξιοτήτων που θα δίνει τη δυνατότητα στα παιδιά που συμμετέχουν να ξεκινήσουν με καλές συνθήκες τη ζωή τους, δίνοντας έμφαση στην ανάπτυξη μιας υγιούς προσωπικότητας και προστατεύοντάς τα από τις συνέπειες της φτώχειας και των κοινωνικών διακρίσεων.

Παράλληλα, θεώρησα απαραίτητο να στηριχτεί η γονεϊκότητα και η οικογένεια ως μονάδα και βάση της κοινωνικής δομής, εφαρμόζοντας το δόγμα πως η οικογένεια δεν πρέπει να βοηθιέται μόνο όταν βρίσκεται σε κρίση, αλλά δρώντας προληπτικά να αντιμετωπίζουμε προβλήματα βίας, αποκλεισμού, φτώχειας, εγκατάλειψης, περιθωριοποίησης, παρεκκλινουσών  συμπεριφορών και κάθε άλλης μορφής πρόβλημα που δρα διαβρωτικά προς τη συνοχή της οικογένειας και της κοινωνικής της εξέλιξης. Το εγχείρημά μας, και το τονίζω αυτό, ουδέποτε θέλησε ή προσπάθησε να υποκαταστήσει το ρόλο του δημόσιου σχολείου. Άλλωστε, οι εκπαιδευτικοί της περιοχής μας και οι υπηρεσιακοί παράγοντες του Υπουργείου Παιδείας έχουν δώσει σημαντικότατα δείγματα γραφής τα τελευταία χρόνια, βοηθώντας τους τσιγγάνους μαθητές να προοδεύσουν τόσο μαθησιακά όσο και κοινωνικά, δίνοντας πραγματικά εαυτόν σε μια προσπάθεια με ιδιαίτερους τοπικούς και εκπαιδευτικούς συμβολισμούς. Εμείς φιλοδοξούμε να παίξουμε ρόλο επικουρικό ως προς τη μαθησιακή και ενταξιακή διαδικασία, υποβοηθώντας και εμβαθύνοντας το έργο της εκπαιδευτικής κοινότητας. Άλλωστε, ένας από τους βασικούς στόχους του προγράμματος είναι η μείωση της σχολικής διαρροής, ενός σύνθετου προβλήματος που δυσχεραίνει τη λειτουργία των σχολικών μονάδων και κυρίως τραυματίζει και αποδυναμώνει την προσπάθεια ολοκληρωμένης ένταξης των τσιγγάνων μαθητών στο σχολικό περιβάλλον και εκτροχιάζει την εξελικτική τους πορεία, τόσο στο επίπεδο της γνωστικής προόδου όσο και της ουσιαστικής τους κοινωνικοποίησης.

Κυρίες και κύριοι,

Εδώ και τρεις μήνες το όνειρο έγινε πραγματικότητα. Το πρόγραμμά μας ξεκίνησε με τις ευλογίες, την καθοδήγηση και την υλική και πνευματική υποστήριξη του ποιμενάρχη μας Μητροπολίτη Ιλίου και τη σημαντικότατη αρωγή του Δημάρχου Φυλής Δημήτρη Μπουραΐμη που ήταν από τους πρώτους που συμμερίστηκε τις ανησυχίες μας, πίστεψε στους στόχους μας και κατάλαβε τη σπουδαιότητα της πρωτοβουλίας αυτής, ενισχύοντάς μας με κάθε μέσο και διευκολύνοντας τη λειτουργία του προγράμματος. Ενός προγράμματος που φιλοδοξεί να βάλει το δικό του λιθαράκι προσφοράς στο οικοδόμημα της παιδείας. Ενός προγράμματος μοναδικού για τα Εκκλησιαστικά δεδομένα, που αποδεικνύει πως η Εκκλησία δεν αρκείται και δεν επαναπαύεται στο πνευματικό και φιλανθρωπικό της έργο, αλλά αποτελεί σύμμαχο και φωτοδότη της νέας γενιάς και της παιδείας, και σε εποχές δύσκολες ανεβάζει ψηλότερα τον πήχη των εκπαιδευτικών της παρεμβάσεων, διαλέγοντας να υποστηρίξει μαθητές με σύνθετα προβλήματα, στέκοντας στο πλάι κάθε ευάλωτης κοινωνικής ομάδας που σήμερα περισσότερο από ποτέ βάλλεται από τις συνέπειες της οικονομικής κρίσης. Το πρόγραμμα που εγκαινιάζουμε σήμερα είναι μια προσπάθεια άρσης των αγκυλώσεων και των αδιεξόδων που δημιουργεί ο ρατσισμός και ο φόβος απέναντι στο διαφορετικό. Είναι μια απάντηση σε όλους αυτούς που νομίζουν ότι με τη βία, τη μισαλλοδοξία και την καταστολή μπορούν να αντιμετωπίσουν τα ζητήματα παραβατικότητας και αντικοινωνικών συμπεριφορών. Εμείς απαντάμε ότι όλα είναι θέμα παιδείας. Ποτέ δεν μπορείς να πολεμήσεις το σκοτάδι με σκοτάδι, μόνο με το φως μπορείς, έλεγε ο Martin Luther King και απόλυτο είχε δίκιο. Επενδύοντας στην οικογένεια και στο παιδί δημιουργείς εθνικό κεφάλαιο με ανυπολόγιστη αξία. Στηρίζοντας τη μητρότητα και τη νεανικότητα δημιουργείς εκείνες τις συνθήκες κοινωνικής ανάτασης που έχει ανάγκη ο τόπος. Δίνοντας το χέρι σε όσους έχουν ανάγκη, αδιαφορώντας για την καταγωγή, την ιδεολογία και το χρώμα τους, δίνεις σάρκα και οστά στη διδασκαλία του Κυρίου μας Ιησού Χριστού και πραγματική προοπτική για τη δημιουργία μιας κοινωνίας χωρίς στεγανά και προκαταλήψεις, χωρίς ταμπέλες και αστερίσκους, χωρίς εσωστρέφειες και αναχρονισμούς.

Με περηφάνια και συγκίνηση, εγκαινιάζουμε ένα επιστημονικό πρόγραμμα που βασίζεται στην αγάπη, ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα από το οποίο η Μητρόπολή μας και ο Δήμος Φυλής ελπίζουν πολλά και σημαντικά για το μέλλον αποτελέσματα. Με πείσμα και μεράκι οικοδομήσαμε ένα φιλόξενο περιβάλλον όπου έχουν βρει αγάπη και υποστήριξη 25 παιδιά που καθημερινά ανυπομονούν για την ώρα που θα βρεθούν κοντά μας, αγκαλιάζοντας με την παιδική τους τρυφερότητα και ψυχική θέρμη τις δράσεις μας και δίνοντάς μας κουράγιο να συνεχίσουμε ακούραστα το έργο μας. Εκπαιδευτικές εκδρομές, θέατρο, χορός, μουσική και εικαστικά εμπλουτίζουν το καθημερινό πρόγραμμα των παιδιών, κάνοντάς το ελκυστικότερο και αποδοτικότερο. Καθημερινή σίτιση των μαθητών εντός του προγράμματος και ασφαλής μεταφορά τους ολοκληρώνει και απλουστεύει την παρέμβασή μας. Η ομάδα εξειδικευμένων εκπαιδευτών μας έχει αναλάβει να δώσει σάρκα και οστά σε μια πρωτοβουλία που πριν λίγους μήνες φάνταζε δύσκολη και περίπλοκη, και τα έχει καταφέρει περίφημα. Φιλοδοξία για μας είναι να συνεχίσουμε το πρόγραμμα αυτό και τα επόμενα χρόνια, εμπλουτίζοντας τις παρεμβάσεις μας και βελτιώνοντας την αποτελεσματικότητά μας προς όφελος των παιδιών και των οικογενειών τους. Με ακόμα περισσότερο προσωπικό και ακόμα περισσότερα παιδιά. Στην παιδεία, άλλωστε, δεν υπάρχουν όρια, γι’ αυτό οι στόχοι μας είναι όλο και υψηλότεροι. Άβατα και σκοταδισμοί δε χωρούν στο σύγχρονο εκπαιδευτικό σύστημα, γι’ αυτό προχωράμε ξέροντας πως ό, τι κάνουμε είναι ωφέλιμο όχι μόνο για τους ευεργετούμενους αλλά για ολόκληρο το κοινωνικό σύνολο.

Κλείνοντας, θα ήθελα να ευχαριστήσω από καρδιάς τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Ιλίου, Αχαρνών και Πετρουπόλεως κ. ΑΘΗΝΑΓΟΡΑ για την εμπιστοσύνη, την ευκαιρία και την ελευθερία που μας έδωσε να δουλέψουμε πάνω στην παιδική ψυχή, το Δήμαρχο Φυλής κ. Δημήτρη Μπουραΐμη για την αμέριστη συμπαράσταση, την αρωγή και υποστήριξη του προγράμματος, τον Αιδεσιμολογιώτατο Αρχιμανδρίτη π. Ιωαννίκιο Γιαννόπουλο, Διευθυντή του Γραφείου Νεότητας της Ι.Μ. Ιλίου υπό την πατρική επίβλεψη και την καθοδήγηση του οποίου στήθηκε το πρόγραμμά μας, την κοινωνική υπηρεσία της Ι.Μ. Ιλίου για την πολύτιμη και ουσιαστική συμπαράσταση και, τέλος, τις συνεργάτιδές μου που αποτελούν και την επιστημονική ομάδα του προγράμματος: την κα Χρύσα Γεωργοπούλου, ψυχολόγο, την κα Μπογέα Παναγιώτα, ειδική παιδαγωγό, την κα Στρίκου Χρύσα, ψυχολόγο και την κα Τσίκλου Στέλλα, ειδική παιδαγωγό, καθώς και όλους όσους εργάζονται και προσφέρουν για την επιτυχία του προγράμματος. Πριν αφήσω το βήμα, θα ήθελα να επαναλάβω για μια ακόμα φορά τα λόγια του Len Barton, που θα μπορούσαν να αποτελούν ίσως και το σύνθημα του προγράμματός μας, συμπυκνώνοντας τη φιλοσοφία μας: «Η προώθηση της ένταξης είναι ένας αγώνας. Ένας πόλεμος, που δεν έχουμε την πολυτέλεια να χάσουμε».

Ευχαριστώ πολύ!